Wybierając kabel ziemny do zasilania domu, altany, garażu lub rozdzielni przemysłowej, często pojawia się pytanie: YKY czy YAKY? Oba kable mogą być układane w ziemi i są wykorzystywane w instalacjach zewnętrznych, ale różnią się jednym, kluczowym elementem – materiałem żył przewodzących. W tym artykule wyjaśniamy, czym się różnią kable YKY i YAKY, jakie mają właściwości i w jakich sytuacjach warto sięgnąć po każdy z nich.
Czym różni się kabel YKY od YAKY?
Główna różnica między kablami YKY a YAKY to materiał przewodzący. Kabel YKY ma żyły wykonane z miedzi, natomiast YAKY – z aluminium. Miedź przewodzi prąd znacznie lepiej niż aluminium (ok. 60% lepsza przewodność), co oznacza, że kabel miedziany może mieć mniejszy przekrój niż aluminiowy przy tej samej obciążalności prądowej. Dodatkowo miedź jest bardziej trwała, odporna na utlenianie i łatwiejsza w montażu – jest elastyczna i dobrze znosi wielokrotne zginanie. Z kolei aluminium jest tańsze i lżejsze, ale mniej elastyczne i bardziej podatne na uszkodzenia mechaniczne podczas instalacji.
Kiedy wybrać kabel YKY?
Kabel YKY to standardowy wybór dla większości instalacji domowych i przyłączy zasilających, szczególnie tam, gdzie ważna jest trwałość, niezawodność i kompaktowy rozmiar kabla. Najczęściej stosuje się go do zasilania budynków mieszkalnych, garaży, pomp, warsztatów czy systemów oświetlenia ogrodowego.
Przykłady typowych zastosowań:
YKY 3x2,5 mm² – oświetlenie zewnętrzne, małe odbiorniki,
YKY 5x10 mm² – zasilanie domu jednorodzinnego o mocy do 16 kW,
YKY 5x16 mm² – instalacje o większej mocy lub na dłuższych dystansach.
YKY jest również odporny na wilgoć, promieniowanie UV i uszkodzenia mechaniczne, dzięki czemu może być bezpiecznie układany bezpośrednio w ziemi, w peszlu lub w posadzce. Więcej o kablach YKY przeczytasz tutaj.
Kiedy warto sięgnąć po kabel YAKY?
Kabel YAKY to tańsza alternatywa dla kabli miedzianych. Sprawdza się głównie w sytuacjach, gdy:
potrzebny jest długi odcinek kabla (np. 50, 100 lub więcej metrów),
przewód nie będzie często zginany ani prowadzony przez trudne przejścia (np. fundamenty, ściany),
zależy nam na niższych kosztach instalacji,
montaż odbywa się w warunkach przemysłowych lub tymczasowych.
Warto jednak pamiętać, że aby osiągnąć taką samą obciążalność prądową co kabel miedziany, kabel YAKY musi mieć większy przekrój. Na przykład: jeśli do zasilania domu wystarczyłby YKY 5x10 mm², to w wersji aluminiowej trzeba już zastosować YAKY 5x16 mm².
Różnice w montażu między YKY, a YAKY
Kabel miedziany (YKY) jest bardziej elastyczny, łatwiejszy w układaniu i mniej narażony na złamania przy zginaniu. Może być więc wygodniejszy podczas prowadzenia przez peszle, fundamenty czy w posadzkach.
Z kolei kabel aluminiowy (YAKY) jest sztywniejszy i wymaga większej ostrożności przy wyginaniu – źle wykonane zakończenia mogą powodować luzy i podgrzewanie złącz.
W instalacjach aluminiowych należy też stosować odpowiednie końcówki kablowe (np. tulejki Al lub Al-Cu) oraz zabezpieczać połączenia przed utlenianiem specjalną pastą antykorozyjną.
Podsumowanie – na co zwrócić uwagę?
Kabel YKY to wyższa trwałość i przewodność, mniejsze rozmiary przy tej samej mocy, łatwiejszy montaż, ale wyższa cena. Z kolei kabel YAKY to niższy koszt zakupu, większe rozmiary (przy tej samej mocy), większe wymagania montażowe i ograniczenia w elastyczności i trwałości.
Do instalacji domowych, przyłączy ZK, instalacji w budynkach czy posadzkach – rekomendujemy YKY. Do instalacji długich, zewnętrznych, budżetowych lub przemysłowych – rozważ YAKY, o ile dopuszczasz większy przekrój i jesteś świadomy różnic montażowych.
W razie wątpliwości zawsze warto skonsultować wybór z elektrykiem – nie tylko ze względu na zgodność z przepisami, ale przede wszystkim dla bezpieczeństwa i trwałości instalacji.
